Χαμηλή Όραση

Τα προβλήματα χαμηλής όρασης ταλανίζουν την ανθρωπότητα από τα βάθη της αρχαίας ιστορίας και μυθολογίας. Ας μη ξεχνάμε, για παράδειγμα, ότι ακόμη και στο Βιβλίο της Γένεσης, αναφέρεται ότι ο Ισαάκ, στα βαθιά του γεράματα μπορούσε να ξεχωρίσει τους δύο του γιους μόνο με την ψηλάφηση (πιθανή περίπτωση ωχράς κηλίδας, γλαυκώματος ή καταρράκτη).

Φυσικά, δεν λείπουν οφθαλμολογικές παρατηρήσεις και αναφορές και από τον πατέρα της Ιατρικής. Ο Ιπποκράτης περιγράφει καθαρά, μεταξύ άλλων, την περίπτωση του βούφθαλμου (παιδικό γλαύκωμα που δίνει την εικόνα του “ματιού βοός” στα παιδιά).

Όμως, έπρεπε να περάσουν χιλιάδες χρόνια για να επινοηθούν τρόποι επεμβατικής ιατρικής για τις διάφορες οφθαλμολογικές παθήσεις. Ας δούμε τι ακριβώς σημαίνει χαμηλή όραση, ποιες παθήσεις την προκαλούν και πώς στο Οφθαλμολογικό Κέντρο Αποκατάστασης Χαμηλής Όρασης Low Vision Clinic τις αντιμετωπίζουμε με επιτυχία.

Τι είναι η Χαμηλή Όραση και πως εκδηλώνεται;

Ως χαμηλή όραση ορίζεται «το επίπεδο όρασης κάτω από το οποίο ο ασθενής δυσκολεύεται ή αδυνατεί να εκτελέσει καθημερινές συνηθισμένες δραστηριότητες (διάβασμα, γράψιμο, αναγνώριση προσώπων και περιβάλλοντος κλπ), χωρίς να μπορεί να βοηθηθεί με συμβατικά γυαλιά».
«Η χαμηλή όραση μπορεί να εκδηλωθεί όχι μόνο ως ελαττωμένη οπτική οξύτητα ή/και απώλεια οπτικού πεδίου, αλλά και ως ελαττωμένη ευαισθησία στις αντιθέσεις (contrast) , φωτοφοβία, μεταμορφοψία, ελαττωμένη χρωματική αντίληψη, ελαττωμένη στερεοσκοπική όραση, μειωμένη προσαρμογή στο φως και στο σκοτάδι, διαταραχή διόφθαλμης λειτουργίας, ελαττωμένη οπτική αντίληψη ή συνδυασμός αυτών.
Σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (Π.Ο.Υ.) το όριο κάτω από το οποίο κάποιος θεωρείται ότι πάσχει από χαμηλή όραση είναι τα 3/10 και οπτικό πεδίο μικρότερο από 10 μοίρες. Με την ευρύτερη έννοια όμως, κάποιος με οπτική οξύτητα 10/10 ή/και πλήρες οπτικό πεδίο είναι ασθενής με χαμηλή όραση αν έχει π.χ. φωτοφοβία, δυσχρωματοψία, μειωμένη προσαρμοστικότητα.

Πού οφείλεται η Χαμηλή Όραση;

Η χαμηλή όραση μπορεί να οφείλεται σε κληρονομικές ή επίκτητες διαταραχές, εντοπισμένες είτε στον βολβό του ματιού (κερατοειδής χιτώνας, ίριδα, φακός, υαλοειδές, αμφιβληστροειδής/ωχρά κηλίδα) είτε στο οπτικό νεύρο και την υπόλοιπη οπτική οδό μέχρι τον ινιακό λοβό (τμήμα του εγκεφάλου υπεύθυνο για την όραση).

Ποιές Οφθαλμικές Λειτουργίες επηρεάζονται;

Οι οφθαλμικές λειτουργίες που επηρεάζονται από διαταραχές χαμηλής όρασης είναι:

Στο Οφθαλμολογικό Κέντρο Αποκατάστασης Χαμηλής Όρασης Low Vision Clinic, το ειδικά εκπαιδευμένο μας επιτελείο, με την επίβλεψη του Dr. Καρδιτσά θα διαγνώσει με απόλυτη επιτυχία την αιτία της χαμηλής όρασης που σας απασχολεί και τις οφθαλμικές λειτουργίες που επηρεάζει.

Η χαμηλή όραση μπορεί να είναι το αποτέλεσμα μεγάλου αριθμού οφθαλμολογικών και νευροφθαλμολογικών παθήσεων. Ας δούμε τις κυριότερες:

Παθήσεις της παιδικής ηλικίας

Παθήσεις της εφηβικής και ενηλίκου ζωής

Παθήσεις της τρίτης ηλικίας

Χαμηλή Όραση – Αποκατάσταση

Στο Οφθαλμολογικούό Κέντρο Αποκατάστασης Χαμηλής Όρασης Low Vision Clinic λειτουργούμε επιστημονικά και τηρώντας κατά γράμμα τα αυστηρότερα ιατρικά πρωτόκολλα με σκοπό να αποκαταστήσουμε τη χαμηλή όραση του ασθενούς. Με αυτό τον τρόπο, ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει γρήγορα στους οικείους του, με τον υψηλότερο βαθμό ανεξαρτησίας και ποιότητας ζωής.

Βοηθήματα Χαμηλής Όρασης

Πρωταρχικό ρόλο στην αποκατάσταση της χαμηλής όρασης έχουν τα Βοηθήματα Χαμηλής Όρασης. Πρόκειται για γυαλιά με ειδικούς φακούς υψηλής δύναμης ή πρίσματα ή μεγενθυντικοί φακοί ή ειδικές συσκευές ή συνδυασμός αυτών που υποβοηθούν τον ασθενή να χρησιμοποιεί, όσο το δυνατόν καλύτερα, και να μεγιστοποιεί την υπάρχουσα όρασή του.

Τα τελευταία χρόνια, χάρη στην αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης, την άνοδο του βιοτικού επιπέδου, αλλά και τη ραγδαία ιατροτεχνολογική εξέλιξη, τα Βοηθήματα Χαμηλής Όρασης έχουν περάσει σε ένα νέο επίπεδο λειτουργιών, δίνοντας λύσεις που πριν λίγα μόλις χρόνια θεωρούντο ανέφικτες.

Στο Οφθαλμολογικό Κέντρυ Αποκατάστασης Χαμηλής Όρασης Low Vision Clinic, συνταγογραφούνται όλα τα Βοηθήματα Χαμηλής Όρασης τελευταίας γενιάς, πάντοτε μετά από λεπτομερείς εξετάσεις, αλλά και τη λήψη λεπτομερούς ιστορικού, τόσο οφθαλμολογικού, όσο και γενικού και κοινωνικοψυχολογικού.

Όμως, έπρεπε να περάσουν χιλιάδες χρόνια για να επινοηθούν τρόποι επεμβατικής ιατρικής για τις διάφορες οφθαλμολογικές παθήσεις. Ας δούμε τι ακριβώς σημαίνει χαμηλή όραση, ποιες παθήσεις την προκαλούν και πώς στο Οφθαλμολογικό Κέντρο Αποκατάστασης Χαμηλής Όρασης Low Vision Clinic τις αντιμετωπίζουμε με επιτυχία.

Χαμηλή Όραση – Βοηθήματα

Οι ασθενείς του Οφθαλμολογικού Κέντρου Αποκατάστασης Χαμηλής Όρασης Low Vision Clinic, χάρη στη χρήση Βοηθημάτων Χαμηλής Όρασης αλλά και βοηθημάτων προσαρμογής μπορούν να διατηρήσουν την ανεξαρτησία τους και να ακολουθούν έναν παραγωγικό τρόπο ζωής. Τα Βοηθήματα Χαμηλής Όρασης χωρίζονται σε τρεις μεγάλες κατηγορίες:

• Οπτικά βοηθήματα
• Μη οπτικά βοηθήματα
• Ηλεκτρονικά βοηθήματα

Δείτε αναλυτικά στην ιστοσελίδα του Οφθαλμολογικού Κέντρου Αποκατάστασης Χαμηλής Όρασης Low Vision Clinic την περιγραφή της κάθε κατηγορίας βοηθημάτων.

Χαμηλή Όραση – Οπτικά Βοηθήματα

Τα οπτικά Βοηθήματα Χαμηλής Όρασης αποτελούν τη μεγαλύτερη κατηγορία, βοηθώντας περισσότερο από το 80% των ατόμων με πρόβλημα χαμηλής όρασης. Λειτουργούν χρησιμοποιώντας τη μεγέθυνση, με σκοπό να μεγαλώσουν το είδωλο του αντικειμένου στον αμφιβληστροειδή. Υποδιαιρούνται σε βοηθήματα κοντινής και μακρινής όρασης.

Βοηθήματα κοντινής όρασης

Στα οπτικά βοηθήματα για κοντινή όραση υπάγονται τα εξής:

Γυαλιά υψηλής θετικής δύναμης με ή χωρίς την ενσωμάτωση πρισμάτων

Ονομάζονται έτσι διότι προσθέτουν την απαιτούμενη δύναμη στο σύστημα ενός οφθαλμού που πάσχει από χαμηλή όραση. Έχουν ως σημαντικό πλεονέκτημα ότι ο ασθενής τα νιώθει ως γυαλιά και όχι “τηλεσκόπια”, ενώ είναι άνετα και επιτρέπουν στον ασθενή να έχει τα χέρια του ελεύθερα. Μειονεκτούν καθώς το προς  παρατήρηση αντικείμενο βρίσκεται πολύ κοντά στον οφθαλμό με αποτέλεσμα να παρεμποδίζεται ο φωτισμός από τη σκιά της κεφαλής.

Μεγεθυντικοί φακοί χειρός (με ή χωρίς φωτισμό)

Έχουν ως πλεονέκτημα το μικρό τους μέγεθός και τη φορητότητά τους. Μειονέκτημά τους αποτελούν το μικρό πεδίο παρατήρησης που οδηγεί σε αργή ανάγνωση και η ανάγκη σταθερής απόστασης φακού και κειμένου, με αποτέλεσμα η χορήγησή τους να αντενδεικνύεται σε ασθενείς με νόσο Parkinson, τρόμο, ρευματοειδή αρθρίτιδα και γενικά ελαττωμένο συντονισμό κινήσεων.

Μεγεθυντικοί φακοί με βάση (με ή χωρίς φωτισμό)

Οι φακοί αυτοί έχουν το πλεονέκτημα της εύκολης χρήσης, ιδίως σε άτομα που λόγω τρόμου ή κινητικών διαταραχών δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν μεγεθυντικούς φακούς χειρός. Μειονέκτημά τους αποτελεί το ογκώδες τους μέγεθος, η δύσκολη μεταφορά τους καθώς και η δημιουργία σκιάσεων από τη βάση.

Βοηθήματα μακρινής όρασης

Τα βοηθήματα μακρινής όρασης είναι τηλεσκοπικού τύπου (Κέπλερ ή Γαλιλαίου). Χρήσιμα για την εκτέλεση εργασιών και καθηκόντων που απαιτούν μεγέθυνση σε μέσες και μακρινές αποστάσεις τα βοηθήματα μακρινής όρασης διαθέτουν συστήματα φακών που μεγεθύνουν την εικόνα από 2x έως 8x.

Τα βοηθήματα αυτά μπορεί να είναι αυτοεστιαζόμενα, εστιαζόμενα με το χέρι ή μη εστιαζόμενα. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως τηλεσκόπια χειρός, τηλεσκόπια με clip για να μπορούν να αναρτηθούν στον σκελετό των γυαλιών, ως διοπτικά (για διαφορετικές θέσεις βλέμματος) αλλά και ως ανεστραμμένα για διεύρυνση του οπτικού πεδίου.

Σε ασθενείς που πάσχουν από γλαύκωμα ή μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια συνιστάται η χρήση ανεστραμμένων τηλεσκοπίων, ενώ μεγάλη σημασία για την επιλογή του κατάλληλου τηλεσκοπίου έχει η διάμετρος της κόρης του ασθενούς, η οποία στις μεγαλύτερες ηλικίες μειώνεται προοδευτικά (γεροντική μύση).

Η πολυετής εμπειρία του εξειδικευμένου επιτελείου του Οφθαλμολογικού Κέντρου Αποκατάστασης Χαμηλής Όρασης Low Vision Clinic θα επιτρέψει τη σωστή διάγνωση και συνταγογράφηση του κατάλληλου οπτικού βοηθήματος όρασης, μακρινού ή κοντινού, ανάλογα με τις ανάγκες του ασθενούς.

Χαμηλή Όραση – Μη Οπτικά Βοηθήματα

Τα μη οπτικά Βοηθήματα Χαμηλής Όρασης είναι συσκευές που βοηθούν τα άτομα με χαμηλή όραση να ανταποκρίνονται στις καθημερινές τους δραστηριότητες χωρίς τη χρήση μεγεθυντικών φακών.

Στην κατηγορία των μη οπτικών Βοηθημάτων Χαμηλής Όρασης περιλαμβάνονται:

Κατάλληλος φωτισμός

Σε διάφορες εκδοχές (ψυχρός, θερμός, με λαμπτήρα φθορίου, αλογόνου ή LED), αποτελεί το πιο σημαντικό μη οπτικό βοήθημα. Έχει θεαματικά αποτελέσματα στην ηλικιακή εκφύλιση ωχράς κηλίδας (ιδιαίτερα ξηρού τύπου), αλλά και σε άλλες παθήσεις. Ακόμη, βελτιώνει και πολλαπλασιάζει την απόδοση των μεγεθυντικών φακών.

Ειδικοί απορροφητικοί φακοί

Επιτρέπουν τη δίοδο συγκεκριμένων μηκών κύματος του φάσματος, περιορίζοντας το θάμβο (θαμπάδα στην όραση) και βελτιώνοντας την προσαρμογή στις αλλαγές της φωτεινότητας. Ιδιαίτερα χρήσιμοι για αλφισμό, αχρωματοψία/δυσχρωματοψία, γλαύκωμα, διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, δυστροφίες κερατοειδούς, ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς, κολοβώματα ίριδος, μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια, νόσο του Stargardt, φωτοφοβία, καθώς και μετά από φωτοπηξία laser.

Βοηθήματα αύξησης αντιθέσεων

Τα βοηθήματα που αυξάνουν τις αντιθέσεις (το λεγόμενο contrast) περιλαμβάνουν μαρκαδόρους μαύρης μελάνης, λευκά τετράδια με ιδιαίτερα έντονες μαύρες γραμμές και εκτεταμένη χρήση σκούρων γενικά χρωμάτων σε ανοιχτόχρωμα φόντο (ή και αντιστρόφως).

Βοηθήματα ελέγχου αντανακλάσεων

Τα βοηθήματα ελέγχου αντανακλάσεων μπορούν να περιλαμβάνουν γυαλιά με πολωτικούς φακούς, γυαλιά με ειδικές επιστρώσεις (ή και συνδυασμό των δύο) προστατευτικά καπέλα, τυποσκόπια (συσκευές που βελτιώνουν την ανάγνωση) καθώς και προστατευτικά πλαϊνά καλύμματα των οφθαλμών (Side Shields).

Βοηθήματα γραμμικής μεγέθυνσης

Στα εν λόγω βοηθήματα, μπορεί να περιλαμβάνονται εφημερίδες, περιοδικά και βιβλία με ιδιαίτερα μεγάλα στοιχεία, ιατρικά βοηθήματα (πχ θερμόμετρα, σακχαρόμετρα, πιεσόμετρα, σύριγγες ινσουλίνης) με μεγάλα και έντονα ψηφία καθώς και ανάλογης κατασκευής ρολόγια, τηλεφωνικές συσκευές κλπ.

Εάν είναι απαραίτητο κάποιο μη οπτικό Βοήθημα Χαμηλής Όρασης, οι ασθενείς που επισκέπτονται το Οφθαλμολογικό Κέντρο Αποκατάστασης Χαμηλής Όρασης Low Vision Clinic θα εξεταστούν, θα αξιολογηθούν και θα ενημερωθούν αναλυτικά για το τι χρειάζεται στη δική τους, ξεχωριστή περίπτωση.

Χαμηλή Όραση – Ηλεκτρονικά Βοηθήματα